Czosnek niedźwiedzi (Allium ursinum), europejski skarb spod leśnego runa, ma właśnie swój czas. Jest znany od wieków, a jego właściwości doceniano początkowo w ziołolecznictwie, a dopiero później w wskazano walory kulinarne. Jakie właściwości ma czosnek niedźwiedzi i kiedy powinno się go zrywać? Gdzie szukać? A także co nim leczyć? Czosnek niedźwiedzi wraca do łask!
Historia czosnku niedźwiedziego
Lubię pisać o rodzimych roślinach. Jako, że w swoim życiu stosuję raczej sezonową – lokalną dietę, wszelkie dary natury pojawiające się w konkretnych czasokresach stanowią dla mnie punkt wyjścia kulinariów. Czosnek niedźwiedzi jest miłym akcentem przedwiośnia.
Według doniesień czosnek niedźwiedzi był spożywany już przez Celtów i Starożytnych Rzymian. Już wtedy doceniano jego właściwości odtruwające. Następnie, jako roślina użytkowa i lecznicza, służył Słowianom i Germanom.
Pisano o nich w różnych tekstach zielarskich, a Św. Hildegrarda zalecała spożywanie go podczas wiosennego oczyszczania. Ogromna wdzięczność, że przetrwał do dziś i nam służy – nie tylko w kuchni, ale i w ziołolecznictwie.
Występowanie i wygląd czosnku niedźwiedziego
Czosnek niedźwiedzi występuje naturalnie głównie w Europie w runie lasów liściastych w okolicach kwietnia, maja, ale czasami pojawia się także pod koniec marca. W Polsce występuje głównie na południu, w rejonach górskich, ale można go spotkać w dzikiej formie również na północ kraju. Liście czosnku niedźwiedziego przypominają konwalie majowe, ale różnią się kwiatostanem. Kwiat czosnku niedźwiedziego ma ostro zakończone, białe płatki zebrane w jeden kwiatostan. Nieco przypomina czosnek ozdobny jeśli chodzi o formę.
Jadalne są główne liście – to właśnie one mają niepowtarzalny smak i aromat i niesamowite właściwości.
Kiedy zrywać czosnek?
Czosnek najlepsze właściwości prozdrowotne wykazuje na początku kwitnienia, czyli w okolicach kwietnia i maja i wtedy także powinno dojść do jego zbioru. Liście można spożywać na surowo – dodając do sałatek, a także zrobić np. pesto lub dodać do zupy. Dobrą praktyką jest także naturalne suszenie liści i używanie po rozdrobnieniu jako przyprawy.
Właściwości czosnku niedźwiedziego i dawkowanie
Czosnek niedźwiedzi stosowany od wieków, spełniał walory przede wszystkim odtruwające. Nie bez powodu pojawia się wczesną wiosną – kiedy to następuje najlepszy czas na detoks organizmu. Jakie są jego właściwości?
- poprawia trawienie,
- ma działanie antybakteryjne,
- wspiera układ krążenia,
- wspomaga leczenie reumatyzmu (również stosowany na skórę),
- pomocny przy przeziębieniach,
- ma działanie przeciwzakrzepowe,
- wspomaga leczenie zakażenia niektórymi bakteriami,
- wspiera leczenie robaczycy,
- wspomaga leczenie grzybicy, egzemy (ze względu na właściwości odtruwające),
- działa wykrztuśnie.
Z racji tego, że wiele z naszych dolegliwości dotyczy – niestety – zatrucia organizmu toksynami, czosnek i jego stosowania podczas czasu oczyszczania wspomoże i usunie nagromadzone substancje. Dzięki czemu organizm zrównoważy swoją florę i nie będzie tworzył warunków do powstawania i namnażania bakterii, wirusów, czy grzybów.
Dawkowanie
Podczas odczyszczania: codziennie przez 2 tygodnie dodawać po 2-3 liście (surowe) do koktajli, czy zup.
Jako przyprawę stosować do zup, sosów, makaronów, twarożku po 2-3 łyżeczki suszu.
Pesto: 100 g czosnku niedźwiedziego na 120 g oliwy i 30 g orzeszków pinii.
Napary: 2 łyżeczki suszu zalać 250 wrzątku i parzyć 20 minut.
Na skórę: 5 liści czosnku zblendować z oliwą z oliwek, by stworzyła się pasta. Stosować na bóle reumatyczne i stany zapalne. Można dodać (przeciwbólowo) kawałeczek imbiru lub chrzanu.
Uprawa domowa
W sklepach pojawiają się sadzonki czosnku niedźwiedziego. Można je wkopać w ziemię we własnym ogrodzie, pamiętając o tym, że czosnek lubi miejsca wilgotne, leśne, zacienione. Po kwitnieniu, zbierać.
K.K.