Masz 0 pozycje w twoim koszyku
Ajurweda zasady
Odżywianie ajurwedyjskie – 4 główne zasady
Odżywianie ajurwedyjskie – 4 główne zasady. Wiele można powiedzieć i napisać o odżywianiu zgodnym z ajurwedą. Ajurweda, jako nauka o utrzymaniu zdrowia i niwelowaniu chorób, kładzie nacisk na prawidłowe żywienie człowieka nie tylko na poziomie fizycznym, ale również tym subtelnym. W tym wpisie chcę jednak skoncentrować się na fizycznym aspekcie odżywiania zgodnego z zasadami ajurwedyjskimi.
Czym jest zdrowe odżywianie? Na to pytanie pewnie każdy człowiek odpowie inaczej. Jedni twierdzą, że jest to stosowanie diety opartej na warzywach i owocach, drudzy z kolei postawią na dietę ketogeniczną, a inni na stosowanie suplementów. Żądne z tych rozwiązań nie ma nic wspólnego z ajurwedyjskim sposobem żywienia. Czy zatem oznacza to, że trzeba mieć specjalne produkty spożywcze, aby odżywiać się zgodnie z zasadami ajurwedy? NIE!
AJURWEDA ZASADY: POZNAJ SWOJE PRAKRITI I VIKRITI
Aby zacząć stosować zasady ajurwedy w kuchni i życiu, należy przede wszystkim poznać swoją naturę – prakriti. Ajurweda zakłada, że każdy jest indywidualną mieszanką wszystkich żywiołów, które przejawiają się w naszych ciałach w postaci tak zwanych dosz, czyli humorów biologicznych. Z reguły jeden humor biologiczny przeważa u każdego z nas, co nazywamy naszą prakriti – można powiedzieć naszą naturą. Aby poznać nasze prakriti warto udać się na konsultację ajurwedyjską.
PRAKRITI
Gdy już znamy naszą prakriti, konsultant skoncentruje się na vikriti, czyli obecnym stanie chorobowym. I tu omawia się wszelkiego rodzaju dolegliwości, problemy zdrowotne.
Dopiero na podstawie zebranych informacji można zacząć komponować odpowiedni jadłospis. Z reguły ma on spowodować przywrócenie równowagi dosz w organizmie, czyli przywrócić zdrowie. Do tego służą odpowiednie pokarmy oraz zioła i zabiegi.
Ustalenie tych informacji jest punktem wyjścia dla każdego, kto poważnie myśli o ajurwedzie i zmianie stylu życia na najbardziej zbliżony do ludzkiej, pierwotnej natury. Każda istota bowiem jest inna, potrzebuje innego rodzaju pożywienia, ziół, zabiegów i terapii. Ajurweda, zatem, koncentruje się na jednostce w sposób niezwykle indywidualny, to jest jej prawdziwa moc i właśnie to sprawia, że jest skuteczna.
Odżywianie ajurwedyjskie – 4 główne zasady
ZASADA PIERWSZA – DBAJ O ODPOWIEDNIĄ ILOŚĆ POŻYWIENIA
Zasada mówi – nie przejadajmy się! Jedz tyle, ile zmieści się w obu dłoniach lub do zapełnienia stałym i płynnym pokarmem 2/3 żołądka. Kończmy posiłek wtedy, kiedy czujemy się prawie najedzeni, ale nieprzejedzeni. Jedzenie posiłku nie może skutkować ciężkością, nadmierną sennością (choć po jedzeniu uruchamia się trochę doszy kapha, więc delikatnie senni po obiedzie możemy być, ale nie powinno trwać to długo). Kiedy po spożyciu posiłku, czujemy się:
- nadmiernie senni,
- rozleniwieni i ociężali,
- nadmiernie pobudzeni,
- czujemy kołatania serca,
- boli nas brzuch,
- czujemy dyskomfort chodzenia,
oznacza to, że posiłek został spożyty w nadmiernej ilości lub był nieprawidłowo skomponowany, albo też mamy problemy z ogniem trawiennym. Te oznaki wymienił Ćaraka jako przejawy nieprawidłowego jedzenia. Uważność i obserwacja reakcji naszego ciała ułatwi nam decyzję o eliminacji pożywienia z naszego jadłospisu, które nam zwyczajnie nie służy.
ZASADA DRUGA – SIŁA AGNI, OGNIA TRAWIENNEGO
Agni w ajurwedzie stanowi w zasadzie punkt odniesienia. Siła ognia trawiennego zależy w dużej mierze od naszej natury. Najważniejszą zasadą w kwestii agni jest spożywanie pokarmów tylko wtedy, kiedy poprzedni posiłek został całkowicie strawiony, czyli wtedy, kiedy zaczynamy czuć głód. W przeciwnym razie zaczną tworzyć się nam toksyny, czyli ama, co w konsekwencji prowadzi do chorób.
Ogień trawienny i jego siła jest ściśle związana z ruchem słońca. Najsilniejszy jest wtedy, kiedy słońce znajduje się w zenicie, czyli w okolicach południa. Obiad powinien, zatem, być najobfitszym posiłkiem w ciągu dnia, ponieważ wtedy nasza agni sprawi, że posiłek zostanie sprawnie strawiony, a składniki odżywcze odpowiednio przyswojone i doprowadzone do tkanek. Śniadanie, wbrew powszechnym opiniom, powinno być lżejsze, a kolacja minimalna.
Agni gra w związku z tym kluczową rolę w naszym odżywianiu. Jeśli funkcjonuje nieprawidłowo, ze strony ciała, ale i umysłu, pojawiają się symptomy chorobowe, ponieważ niewłaściwie strawiony pokarm nie zostaje doprowadzony do tkanek, co z kolei zaburza pośrednio nasze dosze i prowadzi do objawów chorobowych. Troska o agni to jeden z ważniejszych aspektów w ajurwedzie!
ZASADA TRZECIA – SATTWICZNA DIETA DLA UMYSŁU I CIAŁA
Ajurweda dieta. Słowo Sattva nie jest takie proste do przełożenia, jednak, aby zrozumieć jego znaczenie, a nie tłumaczenie, można powiedzieć, że oznacza: wiedzę, dobroć, czystość. Sattva jest jedną z gun, które tłumaczy się jako cechy, właściwości, jednak w rzeczywistości mają dużo szersze znaczenie. Istnieją trzy guny (triguna): sattva, radżas i tamas. Wszystkie trzy występują w naszym świecie, przejawiając się w negatywny lub pozytywny sposób. Wszystkie trzy guny są również nam, ludziom, potrzebne.
Sattva jest jasna i dobra. To przejaw inteligencji, cnoty oraz harmonii. To spokój, otwartość, stabilność i równowaga. Według ajurwedy każdy, kto chciałby zachować zdrowie zarówno fizyczne, jak i psychiczne, powinien koncentrować się na diecie sattwicznej. Ale co to znaczy?
Dieta sattwiczna obejmuje spożywanie świeżych warzyw i owoców, najlepiej lokalnych, organicznych. Sattwiczne są również pełne zboża, nasiona, kasze i orzechy, mleko, miód. Sattwiczne są również pokarmy, które mają swój naturalny smak słodki, a nie zmieniony poprzez dodanie rafinowanego cukru. Codzienny jadłospis powinien, zatem, bazować na produktach wymienionych wyżej, by móc cieszyć się dobrym zdrowiem.
ZASADA CZWARTA – POKOCHAJ WEGETARIAŃSKIE POSIŁKI
Ajurweda dieta wegetariańska. Prawdziwa, codzienna dieta ajurwedyjska jest ściśle wegetariańska, ale nie zawsze. Mimo, iż jest coraz więcej wegetarian, zupełnie niezależnie od tego, czy znają ajurwedę, czy nie, wciąż dieta ta budzi wiele kontrowersji. Czasami słusznie, ponieważ dieta dla Vaty będzie bardziej mięsna, niż dla Pitty czy Kaphy.
Pamiętajmy jednak o jednej, ważnej rzeczy – dzisiejsza dietetyka opiera się na zasadach kalorii, składników odżywczych, mineralnych etc. Dieta ajurwedyjska nie zna pojęć związanych z kaloriami, czy poziomem cukru we krwi. Bazuje na diagnozie i obserwacji człowieka, tym samym nie skupiając się na wynikach badań, których 5000 lat temu po postu w diagnostyce nie było.
Dzisiejsza diagnostyka wiele ułatwia i faktycznie warto z niej korzystać, jednak prawdziwa siła jedzenia nie jest zamknięta w kaloriach, a w spożywaniu nieprzetworzonych, świeżych, sattwicznych pokarmów, najlepiej z dużą ilością prany. Lokalne i sezonowe żywienie również ma duże znaczenie.
MIĘSO TAK, ALE …
Ćaraka w swoim dziele podkreśla, że ajurweda nie odrzuca jedzenia mięsa całkowicie, a doradza i przekazuje wiedzę, kiedy i jakie mięso powinno się spożywać. Mięso ma wartości odżywcze, ale jego spożywanie na co dzień nie jest wskazane. Osoby wycieńczone, podczas rekonwalescencji, czy też w stanach odwodnienia lub widocznego osłabienia powinny spożywać potrawy mięsne, ale w postaci wywarów. Nie powinno się spożywać wołowiny, ani mięsa pochodzącego od zwierząt żyjących w zamknięciu. Dobre, wartościowe mięso, to tylko takie, które pochodzi od zdrowego zwierzęcia, żyjącego w naturalnym środowisku! Zatem mięso hodowane dziś nie spełnia tych kryteriów.
CZY CZŁOWIEK JEST MIĘSOŻERNY?
Ważnym aspektem jest również, o czym mówi także współczesna dietetyka, a w zasadzie podręczniki do dietetyki, że człowiek z natury nie jest mięsożerny. Nie mamy przystosowanego układu trawiennego do trawienia mięsa, począwszy od jamy gębowej, zębów, na jelitach skończywszy. Zatem spożywanie mięsa wiąże się z tym, iż organizm nie strawi go dobrze, efektem czego gromadzą się w ciele toksyny.
Fermentacja zachodząca w jelitach po spożyciu mięsa zabija dobroczynne bakterie, co zostało zbadane już stosunkowo dawno. Toksyny powstałe w wyniku trawienia przedostają się do układu krążenia i powodują dysfunkcje wszystkich organów.
Kwestia wegetarianizmu i ajurwedy to również ogromny wpływ na umysł. Ciało zwierzęce to ciało martwe. Zwierzę musiało zostać zabite, co już samo w sobie stanowi naturę tamas. Zatem skoro odżywianie ajurwedyjskie, to odżywienie sattwiczne, jest mało przestrzeni w jadłospisie zgodnym z ajurwedą, na mięso i jego przetwory.
PODSUMOWANIE
Ajurweda mówi: poznajmy swoje prakriti, stosujmy dietę sattwiczną, unikajmy lub zrezygnujmy z mięsa, dbajmy o swoje agni.
Oczywiście do tych głównych dochodzą również te poboczne, takie jak niejedzenie w pośpiechu, w gniewie, w nieprzyjemnej atmosferze. Przeżuwanie jedzenia co najmniej 50 razy, niepicie płynów bezpośrednio po i przed posiłkiem. Są one równie istotne. Chciałam jednak skupić się na tych czterech, które stanowią, według mnie, pewien fundament ajurwedyjskiego odżywiania.
Masz pytania? Skontaktuj się ze mną, na pewno pomogę <3
