Odporność organizmu – czym jest? Na to pytanie, z pozoru proste, niełatwo znaleźć jednoznaczną odpowiedź. Temat odporności jest, bowiem, niezwykle złożony i zależy od wielu czynników. Istnieje wiele mitów na jej temat, jak np. „zażywanie witaminy C poprawia odporność” – niekoniecznie, a nawet może nam ją osłabić, jeśli poprzez jej nadmiar zachwiejemy równowagę np. nerek. W medycynach naturalnych, jak Ajurweda czy Medycyna Chińska, temat odporności oznacza równowagę wszystkich żywiołów i ich niezachwianą współpracę. Jest to działanie wielopłaszczyznowe i należy patrzyć na nie w sposób holistyczny.
Co to jest odporność?
Według Wikipedii odporność to „stan niepodatności organizmu na działanie niekorzystnych czynników zewnętrznych takich jak brak wody, brak pokarmu, obecność toksyn, pasożytów, mikroorganizmów chorobotwórczych”.
Według Ajurwedy odporność to równowaga żywiołów, które manifestują się w ciele i umyśle w postaci dosz – vaty, pitty i kaphy. To także równowaga siedmiu tkanek, drożność kanałów śrotas, czy równowaga na poziomie gun – sattva, rajas i tamas.
Każdy żywioł, a mamy ich zgodnie z naukami Ajurwedy, pięć, ma konkretną przypisaną rolę w naturze, czyli w naszych organizmach również. Np. żywioł powietrza odpowiedzialny jest za ruch płynów, krążenie. Żywioł wody za nawilżenie tkanek, a żywioł ziemi za ich stabilizację. Ogień z kolei jest nam potrzebny w celach przekształcania, np. pokarmu w energię, czyli do tzw. trawienia. Eter jest z kolei źródłem wszystkich elementów, odpowiadający za przestrzeń dla pozostałych czterech żywiołów. Jeśli każdy żywioł w naszej własnej naturze występuje w optymalnej „ilości”, możemy mówić o świetnym stanie zdrowia, rewelacyjnym samopoczuciu oraz niezachwianej odporności. Rzadko chorujemy, jesteśmy energiczni, nie męczymy się codziennymi czynnościami, strach nas mobilizuje, a nie podcina skrzydła. Jeśli pojawia się nierównowaga, powstaje choroba.
Odporność a geny
Na stan zdrowia organizmu po porodzie duży wpływ mają geny, czyli zestaw cech, który jest nam przekazywany od przodków z linii rodowej. Ciekawą informacją, a często pomijaną w kwestiach odpornościowych, jest to, że nie dziedziczymy jedynie cech fizycznych, a także emocje, nawyki oraz traumy.
Z punktu widzenia Ajurwedy na stan zdrowia noworodka mają wpływ następujące kwestie:
- Karma,
- stan zdrowia matki przed ciążą i w czasie jej trwania,
- emocje obojga rodziców sprzed i z czasu trwania ciąży,
- karmienie piersią, odżywianie niemowlęcia,
- środowisko, otoczenie, społeczeństwo,
- szerokość geograficzna.
Wszystkie te elementy tworzą nasze prakriti, czyli naszą naturę, z którą się rodzimy. Ajurweda nie zna pojęcia genu, a bardziej pojęcie dziedziczenia cech, które są zauważalne gołym okiem. Niezależnie jak daleko posunął się obszar nauki zwanej genetyką, dziedziczenie cech istnieje niezależnie od nazwania go genami, od pracy nad ludzkim DNA etc. To po prostu jest. Ajurweda jest medycyną naturalną i na piedestale stawia przede wszystkim prowadzenie życia tak, by nie tracić związku ze źródłem: Naturą, Bogiem, Wszechświatem, Wszechrzeczą, Wyższą Świadomością.
Odżywianie, styl życia, środowisko a odporność
Niezależnie, z jaką kombinacją dosz się urodziliśmy, możemy wpływać na nią w czasie naszej ziemskiej drogi. Wpływ na nasze prakriti ma odżywianie, środowisko, styl życia, osoby trzecie. Jest wiele czynników, które oddziałują na nasz stan zdrowia i samopoczucie. Jeśli na przykład z jakiegoś powodu przebywamy w środowisku zawodowym, które emanuje nerwowością, nadpobudliwością i ciągłą presją, po jakimś czasie odczujemy to również na sobie. Dlatego tak ważne jest świadome dobieranie sobie otoczenia, jakkolwiek to nie zabrzmi egoistycznie J.
Odżywianie jest również kluczowym elementem naszej odporności. Jeśli odżywiamy się nieprawidłowo, nasz organizm po jakimś czasie pokaże nam to w postaci zachwianej równowagi. Tworzą się toksyny, które następnie rozprzestrzeniają się po całym ciele tworząc chorobę. Dlatego zbilansowana dieta, dostosowana do doszy jest niezbędna, by utrzymać równowagę na poziomie fizycznym.
Pierwszym krokiem jest odrzucenie wszelkich przetworzonych produktów, jak puszkowe jedzenie, gotowe pasty do chleba, jedzenie z paczek, konserwy, na rzecz tych świeżych i nieprzetworzonych. Warto zrezygnować z rafinowanego cukru i białej mąki – wyjątkiem jest mąka orkiszowa dobrej jakości.
Porady dotyczące budowania odporności
Poniżej zaprezentuję podstawowe porady dotyczące budowania odporności. Zacznę od tych emocjonalno-duchowych, przechodząc do tych bardziej fizycznych.
Medytuj i uspokój umysł
Medytacja jest dobra na wszystko! Jest w tym stwierdzeniu wiele prawdy i faktycznie warto rozważyć wprowadzenie praktyk medytacyjnych do naszego codziennego planu dnia. Dlaczego? A no, dlatego, że praktyka medytacji powoduje ponowne zespolenie ciała i duszy, a co za tym idzie, daje nam wewnętrzny spokój. Ten spokój to rodzaj uważności, który niekoniecznie ma coś wspólnego z byciem introwertykiem. Chodzi o uważność, o umiejętność akceptowania rzeczy, jakimi są. Uważny, wypoczęty i niezagubiony umysł niemal od razu znajdzie przestrzeń, by rozwiązać nawet najtrudniejszy problem, podczas gdy umysł, który jest niespokojny będzie miał z tym problem. Praktyka medytacji wpływa na obniżenie poziomu stresu, na większą przestrzeń akceptacji, na umiejętność bycia tu i teraz, na znalezienie swojej prawdziwej drogi i zoptymalizowanie naszych faktycznych pragnień.
Redukując poziom stresu, co najmniej o 50% podwyższamy swoją odporność zarówno na zachorowania na różnego rodzaju choroby, jak i na łagodniejszy ich przebieg.
Ćwiczenia fizyczne, praktyka oddechu a odporność
Powszechnie wiemy, że aktywność fizyczna wspiera naszą odporność. Kiedy jesteśmy w ruchu nasz przepływ prany, czy chi, jest płynny. Warto podkreślić, że Ajurweda zaleca systematyczne ćwiczenia fizyczne, jednak nie dla każdego dobre będzie zbytnie forsowanie się. Na przykład osoby typu Vata, u których jest dużo żywiołu powietrza i eteru, czyli naturalnego ruchu i przepływu, powinny wybierać mniej forsujące aktywności. Kapha natomiast może pozwolić sobie na dużo wyższą aktywność, pitta z kolei, na umiarkowaną. Praktyka asan Jogi jest wskazana dla każdego, bowiem każda pozycja wpływa na konkretną czakrę, doszę oraz organ. Warto zapoznać się zatem z tą praktyką i ze specjalistą ustalić najlepszą dla siebie. Nieodłącznym elementem jogi jest prawidłowy oddech. Praktyka oddechu, zwana pranajamą, jest niezwykle ważna dla przepływu prany, a nawet niweluje pewnego rodzaju dolegliwości, jak np. choroby układu oddechowego, zapalenie zatok, nerwica, etc.
Poświęć zatem co najmniej 4 razy w tygodniu czas, na 10 minut praktyk oddechowych, 20-30 minut na ćwiczenia fizyczne, oraz 20 minut na medytację. Po 1 miesiącu zobaczysz diametralną różnicę!
Odporność i świadomość w Ajurwedzie – poznaj prawdę o CUDzie
Ćwiczenia fizyczne odblokowują kanały i harmonizuje metabolizm, co w efekcie przekłada się na równowagę doszową i wyższą odporność organizmu.
RÓWNOWAGA = ODPORNOŚĆ!
Zioła i suplementy wspomagające odporność – jakie wybrać?
Jeśli już wprowadzimy powyższe wskazówki w życie, czyli zaczniemy regularnie medytować, dobrze się odżywiać, uprawiać aktywność fizyczną oraz praktykować pranajamę, warto sięgnąć po wsparcie w postaci ziół, czy suplementów. Często pytacie mnie w swoich wiadomościach, jakich ziół używać i co suplementów. Dlatego zanim przejdę do opisu i polecenia konkretnych ziół, chcę przyjść z dobrą nowiną. Od kilku miesięcy na polskim rynku możecie kupić produkty marki Jiva, czyli indyjskiej potęgi medycyny ajurwedyjskiej, której założycielem jest dr Partap Chauhan. Od 25 lat Instytut Jiva szkoli konsultantów ajurwedyjskich (również w Polsce, to właśnie u dr Partapa uczyłam się Ajurwedy), udziela teleporad z zakresu medycyny ajurwedyskiej, produkuje suplementy ziołowe najwyższej jakości.
Misją Jiva (i moją również) jest: „Taking Ayurveda to Every Home” – by ludzie poznali Ajurwedę, taką, jaka jest naprawdę, by odzyskać zdrowie i cieszyć się długowiecznością. Jedynym dystrybutorem produktów Jiva jest marka i sklep DEVA Harmony www.devaharmony.com, w którym kupicie nie tylko zioła i suplementy Jiva, ale także kosmetyki tej marki oraz np. gotowe masło ghee według tradycyjnej receptury.
Dlaczego wspominam o marce Jiva oraz DEVA Harmony? Ponieważ mamy wspólną misję – „Ajurweda w każdym domu” oraz misję dostarczania ludziom prawdziwej Ajurwedy. Takiej, która skuteczna jest jedynie wówczas, gdy leki ziołowe są produkowane w odpowiedni sposób, z zachowaniem odpowiednich procedur, jak np. świeżość surowca (zleżałe surowce tracą swoje właściwości!). W przypadku produktów Jiva mam pewność, że zebrane ziołowa i rośliny i wyprodukowane z nich leki, suplementy, czy kosmetyki zachowują wysokie standardy.
TOP 5 ajurwedyjskich ziół na odporność
Tulsi
W tym zestawieniu nie może zabraknąć królowej Ajurwedy, czyli Świętej bazylii Tulsi, o której już pisałam na swoim blogu tutaj. Tulsi ma wiele prozdrowotnych właściwości, a jedne z głównych to właśnie wspieranie naturalnej odporności organizmu. Tulsi jest adaptogenem, mniej znanym niż ashwagandha, ale coraz bardziej popularnym. Ma właściwości regenerujące płuca i wspieranie układu oddechowego. Badania naukowe potwierdziły jej działanie antystresowe, przeciwdrgawkowe, przeciwastmatyczne, przeciwpadaczkowe, ale przede wszystkim wpływ na poprawę odpowiedzi immunologicznej na modelach bydlęcych (https://www.hindawi.com/journals/ecam/2017/9217567/).
W sklepie internetowym DEVA Harmony można znaleźć rewelacyjny sok z wyciągiem właśnie z tulsi oraz giloy (guduchi), który wspiera układ immunologiczny, pomaga przy dolegliwościach związanych z dną moczanową oraz bólami stawów. Zwalcza różne infekcje i stany gorączkowe. Sok ma dosyć wymagający smak. Należy rozcieńczyć go z wodą i pić na pusty żołądek przez okres jesienno – zimowy (2-3 miesiące).
Chyawanprasha – tradycyjny tonik ajurwedyjski
Znany od wieków, tonik ajurwedyjski w postaci dżemu, doskonale wzmacnia odporność dzięki zawartości następujących ziół i dodatków:
- Liściokwiat garbnikowy (Amla / Amalaki)
- Kleiszcze smakowite
- Malwa indyjska (Bala)
- Pieprz długi
- Buzdyganek naziemny
- Psianka żółtojagodowa
- Psianka czarna
- Drzewo pistacjowe
- Tamalaki
- Winorośl właściwa,
- Migdałecznik chebula (Haritaki)
- Migdałecznik Bibhitaki
- Tinospora cordifolia (Guduchi / Giloy)
- Microstylis wallichi (Jiwak)
- Ostryż cytwarowy (Kurkuma)
- Cibora orzechowa
- Boerhavia diffusa (Punarnava)
- Kardamon malabarski
- Premna mucronata (Agnimanth)
- Wasak
- Lotos orzechodajny
- Kudzu indyjskie
- Roscoca procera (Kakoli)
- Roscoca procera (Kheer Kakoli)
- Cynamonowiec cejloński
- Cynamonowiec tamala
- Kasztanowiec różany
- Bambus kolczasty
- Masło sklarowane (Ghee)
- Olej z sezamu indyjskiego
- Miód
Taka kombinacja różnych surowców ziołowych, oleju, ghee i miodu ma niezwykły wpływ na ludzkie ciało. To jest działanie wielopłaszczyznowe, mające wpływ na każdą doszę, począwszy od Vaty, na Kaphie skończywszy. Wykonano sporo badań naukowych w temacie działania Chyawanprasha, które potwierdzają działanie adaptogenne, wzmacniające odporność, obniżające poziom cholesterolu i wiele innych oddziaływań na ludzkie ciało. Warto wprowadzić ten tonik, pamiętając o tym, że zioła to nie cukierki i należy zdecydować się na dwa, trzy specyfiki :).
Triphala – odporność i długowieczność
W Indiach mówi się, że „tak długo jak masz Triphala, nie musisz się martwić”. Faktycznie triphala to mieszanka niemal doskonała. Mieszankę trzech owoców – amalaki, bibhitaki oraz haritaki stosuje się głównie przy dolegliwościach trawiennych. Jednak jak powszechnie wiemy, dobre trawienie = dobra odporność, ponieważ kiedy układ trawienny funkcjonuje prawidłowo, ciało jest dobrze odżywione. Stosowanie triphala (w cyklach trzymiesięcznych, następnie robimy kilkumiesięczną przerwę) dobrze wpłynie, zatem, na prawidłowość trawienia i wchłaniania. Triphala ma również udowodnione działanie zapobiegające chorobom oczu, próchnicy, działanie antynowotworowe oraz immunomodelujące, adaptogenne i przeciwutleniające. Maksymalna dawka dzienna to 1 łyżeczka dziennie (ok. 5g). Proszek z trzech suszonych owoców możesz zakupić na stronie sklepu DEVA Harmony.
Zatoki – jak można je wspierać w sposób naturalny?
„Kasiu, co na zatoki” – zadajecie mi pytanie wielokrotnie w wiadomościach prywatnych. W każdym przypadku należy poznać przyczynę dolegliwości, zatem nie zawsze moje odpowiedzi są jednoznaczne. Często polecam Wam zabieg nasya, który warto wykonać przynajmniej za pierwszym razem w gabinecie, później można wykonywać go w domu. To zabieg złożony z pięciu kroków:
- Masaż twarzy w okolicach zatok.
- Aplikacja specjalistycznego oleju do nosa (to, jaki olej wybrać, opiszę poniżej).
- Płukanie gardła ciepłą wodą z solą.
- Parówka solno-ziołowa.
- Palenie cygara – opiszę ten proces na blogu J.
Instrukcję, jak wykonać zabieg nasya podam w osobnym wpisie na blogu i ten wpis o nią uzupełnię, jednak na ten moment możecie po prostu ograniczyć się do czterech pierwszych koków. I tu z pomocą przyjdzie Wam olejek Anu oraz Sadbindu marki Jiva, na które szczególnie czekałam w Polsce. Sadbindu będzie pomocny nie tylko w przypadku nieżytu nosa. Wykazuje nieocenione wsparcie również wiele rodzajów bólu głowy. Pomaga przy problemach z włosami, jak wypadanie, siwienie, czy łupież. Anu z kolei odżywia, poprawia percepcję sensoryczną, wspomaga w zwalczaniu migreny oraz stanów zapalnych zatok, oczyszcza zablokowane kanały, ułatwiając oddychanie. Wspomaga budowanie odporności. Oba olejki są do kupienia pod następującymi linkami:
Jesienią zadbaj o skórę!
Jesienią szczególnie należy zadbać o skórę, gdyż szalejąca Vata (suchość, lekkość, ruch) powoduje jej nadmierną suchość. Warto, więc zadbać o odpowiedni poziom nawilżenia, żeby zatrzymać optymalną wilgoć w ciele. Aplikuj więc podgrzane oleje naturalne, jak np. olej sezamowy, który jest idealny w okresie Vata – jesienią i zimą.
Olej może nie być dobrym wyborem do aplikacji na twarzy przed wyjściem z domu do pracy, więc tutaj polecam dobry krem, np. z dodatkiem migdałów i oliwy z oliwek (mojej ulubionej!), który będzie Twoją skórę dobrze nawilżał i chronił przed negatywnym działaniem wiatru i zimna. W sklepie DEVA Harmony znajdziecie również inne kremy, a także peelingi, maseczki i inne kosmetyki do twarzy.
UWAGA – Kod rabatowy w sklepie www.devaharmony.com
Kochani, wspólnie z dystrybutorem suplementów oraz kosmetyków ajurwedyjskich Jiva – sklepem DEVA Harmony, przygotowaliśmy dla Was specjalny rabat w sklepie na wszystkie produkty: 10% z KODEM – kklyz10
Odporność – podsumowanie
Jak widzicie, odporność to temat rzeka. Można o niej pisać w nieskończoność, gdyż budowanie jej zależy tak naprawdę od indywidualnej konstytucji. Powyższe wskazówki są jednak dosyć uniwersalne, ponieważ w dzisiejszym świecie istnieją następujące problemy: stres, brak uważności, brak kontaktu z naturą, niepokój, zły dobór suplementów. A więc, aby artykuł był pomocny dla większości, umieściłam w nim informacje i porady, od których możesz zacząć budować swoją odporność. Po szczegóły zapraszam do siebie na Instagrama i do przeczytania pozostałych artykułów na swoim blogu. A jeśli Twój problem będzie poważniejszy, zgłoś się do mnie na konsultację indywidualną, pod tym linkiem znajdziesz instrukcję, jak to zrobić.
Bardzo cieszę się, że produkty Jiva są na polskim rynku – nie trzeba już ich sprowadzać z Indii, czekając w nieskończoność na przesyłkę. Marka DEVA Harmony zadbała o szeroki wachlarz produktów, zajrzycie w wolnej chwili do ich sklepu.
Z miłością
Kasia