Jaką jestem doszą? Jak dokonać autodiagnozy w Ajurwedzie?

Jaką jestem doszą? Vatą? Pittą? A może Vatą-Kaphą? Jak to rozróżnić? Gdzie leży granica Vikriti i Prakriti? Bardzo często zastanawiacie się, jak to naprawdę jest z tymi doszami, czy też typami biologicznymi. Faktycznie, słusznie, ponieważ to stanowi w Ajurwedzie niejako punkt wyjścia do każdej terapii. Określenie swoich cielesnych uwarunkowań oraz tych umysłowych jest pierwszym krokiem z czym będziesz w ogóle pracować.

 

Zacznijmy od żywiołów

Gdy zadajesz pytanie, „jaką jestem doszą”, oczekujesz odpowiedzi: Vata! Tak, jesteś Vatą. Ja idę o krok dalej, albo nawet lekko się cofam, bo dosze są manifestacją żywiołów. A żywioły to podstawowa wiedza ajurwedyjska, zwana Pańcamahabhuta. Żywiołów mamy pięć, choć w naszej kulturze funkcjonują cztery. To, co różni się w podejściu ajurwedyjskim, ale i platońskim od naszego podejścia zachodniego, jest ETER. Eter występuje jako żywioł zarówno w Ajurwedzie, jak i  występował u Platona. Pozostałe żywioły są każdemu znane, są to:

• ziemia,
• woda,
• ogień,
• powietrze.

Od razu przypomina mi się taka bajka z dzieciństwa, Kapitan Planeta – tam czwartym żywiołem było … SERCE :).

ZIEMIA

Ziemia jest stabilna, ciężka, ale i duża. Żywioł ziemi ma za zadanie odpowiednie przyłączenie nas do tego Świata. Ona spaja i łączy, a także pozwala osiągnąć spokój. Ziemia to Matka, a zatem element ziemi ma charakter scalający.

WODA

Woda jest mokra, śliska, chłodna, płynna i zabezpiecza tkanki przed wyschnięciem. Jest ona  istotna z punktu widzenia ziemi, ponieważ w większości właśnie z niej się składami. Woda jest elementem, której nie cechuje stałość, choćby dlatego, że popada w różne stany skupienia. Symbolicznie Woda symbolizuje kobietę – Matkę, Siostrę, Żonę.

OGIEŃ

Ogień stanowi w materii energię przekształcania. To TEJAS, żywioł, którego charakterystyczną cechą jest TRANSFORMACJA. Ona nie jest stała sama w sobie – dzięki swojej energii natomiast równoważy, ponieważ nieustannie przekształca.

POWIETRZE

To typowy przykład istnienia bez fizycznej ciężkiej materii. Powietrze gwarantuje nam mobilność, ruch, dynamizm. Bez niego nie zachodziłyby pewne procesy, jak krążenie, czy oddychanie.

ETER

I w końcu eter, czyli przestrzeń, AKASZA. Jest to matryca, z której wszystko się wytwarza i, do którego, wszystko wraca. Eter również nie ma materii fizycznej, ciężkiej. Tutaj się zadziewa wszystko, co nas otacza.

 

Te żywioły w połączeniu Tworzą nasz świat. Tworzą Ciebie, zwierzęta, rośliny, ale i część materii nieożywionej. A z kolei przejawem biologicznym żywiołów, w ujęciu medycznym, są dosze.

 

Dosza, czyli ta, która zanieczyszcza 

Tak właśnie tłumaczy się słowo dosza. Ma to związek z tym, że jeśli dosza będzie w dysharmonii, będzie nas „zanieczyszczać”, czyli nam szkodzić.  Typ biologiczny to coś, z czym się rodzisz. A natura ta nazywana jest Twoim Prakriti. Dosza jest manifestacją żywiołów, a słowo Prakriti oznacza indywidualną naturę. Prakriti mamy od urodzenia, konkretne, jedno na całe życie. To mniej więcej tak, że dostajesz pewien pakiet od życia, zestaw cech, i musisz się nauczyć z nim pracować, aby utrzymać zdrowie. 

To, jaką jesteś doszą, najczęściej związane jest z tym, co otrzymasz od rodziców, ale także jaka będzie tego „ekspresja”. Czyli geny to jedno, ale drugie to motywacja i możliwość pracy z tym, co mamy. Dziś nazywamy tę dziedzinę Epigenetyką. 

Dosze zatem najczęściej otrzymujemy od rodziców samych w sobie, ale i stąd, jak Ci rodzice zachowywali się w czasie, kiedy byłaś w brzuchu mamy, jak mama dbała o swoje ciało, a tata o nią. Dodatkowo mamy też karmę, mamy dzień poczęcia. Każdy z tych elementów mniej lub bardziej wpływa na to, z jaką doszą się rodzimy.

 

Jaką jestem doszą? Vatą?

Vata to połączenie cielesne żywiołów eteru i powietrza. Z natury jest lekka, sucha, ruchliwa, niewielka, ale i zimna. Jej rolą w naszym ciele jest przede wszystkim harmonijny ruch, zgodnie z potrzebami ciała. Kontroluje krążenie krwi, pracę serca, płuc (wdech i wydech), ruch pokarmu w jelitach (choć przekształca go pitta). Jest odpowiedzialna także za wydalanie, ale i podział komórek i replikację DNA. Każdy jeden ruch w ciele to Vata. Ruch ręką – Vata. Wydalanie kału – Vata. Poród – Vata. Można naprawdę długo wymieniać.

Jakie są cechy fizyczne Vata? Autodiagnoza

Ciało

Twoje ciało jest raczej szczupłe, a nawet bardzo szczupłe. Włosy są cienkie, suche, kręcone, falowane, szorstkie czarne lub nieco jaśniejsze. Twoje zęby są duże lub nieregularne i duże lub małe. Mają nieregularne odstępy od siebie. Możliwe, ze posiadasz diastemę. Oczy są dosyć małe, dosyć często mrugasz (dużo powietrza, potrzeba nieustającego ruchu). Brwi (włosy zresztą także), ale i rzęsy są niezbyt gęste, możliwe, że inne niż kolor włosów, choć to nie jest wyznacznik. Usta masz albo wąskie, albo po prostu małe, często bywają nierówne.

Twój nos ma często albo nieregularny kształt, albo rozmiar. Jeśli jest normalnej wielkości, kształtem może przypominać orli nos, albo zadarty. Piersi, ramiona, ale i klatka piersiowa są raczej drobne, wąskie i niewielkie. Paznokcie masz raczej kruche, szybko się łamią, bywa, że są szorstkie. Twoje kości częściej „strzelają” niż u innych dosz, ze względu na wrodzoną suchość.  raczej nie pocisz się zbyt mocno, a twoja aktywność się duża. Często odczuwasz zimno w stopach i dłoniach, ale i ogólnie można powiedzieć, że jesteś zmarzluch 🙂

 

Umysł i temperament

Dosyć szybko wykonujesz różne czynności, generalnie jesteś bardziej w pośpiechu, aniżeli w spokoju. Cechuje Cię nieregularność w działaniu. Zarówno jeśli chodzi o podejście do odżywiania, jak i do pewnych obowiązków. Z reguły z pośpiechu i nadmiaru po prostu bywa, że nie kończysz, tego co zaczęłaś. Masz zmienną pamięć – raz dobrą, raz niedobrą, ale z reguły szybko zapamiętujesz, a potem również dosyć łatwo zapominasz. łatwo przyswajasz wiedzę, ale równie łatwo ją zapominasz, jeśli jej nie wykorzystujesz.

To dosyć dobra funkcja, gdyż tworzy się przestrzeń na nowe, ponieważ nie pochylasz się zbytnio nad sprawami, które Ciebie nie interesują. Jesteś raczej bardziej gadatliwa niż inne osoby, potrzebujesz wyrzucać z siebie to, co Ci leży „na wątrobie”. Mówisz entuzjastycznie, ale i szybko i stąd często potrafisz porwać za sobą tłum!

Bywasz zmienna i nerwowa, a także rzadko odczuwasz zadowolenie z życia. Ciągle Ci czegoś jakby brakuje, szukasz, ale niekiedy nie znajdujesz. Trudno Ci choć na dłuższy czas osiąść i nic nie robić, albo po prostu pomyśleć. Łatwo się rozpraszasz. Masz tendencję do niewinnych kłamstewek. Masz sporo lęku w sobie i ten lęk czasami potrafi doprowadzić Cię do inercji. Jesteś przy tym kreatywna i często teoretyzujesz. Ponieważ lubisz ludzi, zdarza się, że zgłaszasz się na ochotnika do pomocy przy wielu projektach – co dodatkowo Cię wyczerpuje.

Masz dużą pobudliwość seksualną, ale jest ona nieregularna. Gdy kogoś poznasz, od razu się zachwycasz, ale i zakochujesz. Ta reakcja dotyczy czegokolwiek – zobaczysz obraz „Oh jaki piękny” – Twoja ekspresja jest wysoka, po prostu pokazujesz na zewnątrz dużo, ponieważ za dużo mieścisz w środku.

 

Czy ten opis podpowiedział Ci, jaką jesteś doszą? jest to Vata? 

 

Jeśli chcesz poznać podstawy Ajurwedy, poukładać sobie w głowie tematykę, dowiedzieć się również więcej o ciele, ale i umyśle, pomyśl o tym kursie Podstawy Ajruwedy – czyli jak zacząć. Kurs jest nagrany, możesz odsłuchać w każdym czasie przez 2 lata – kończy się quizem :).

 

Ajurweda od podstaw – czyli jak zacząć?

 

 

Czy może jestem Pittą?

Jesteś doszą Pittą? Sprawdź! Pitta to ogień i woda. Z natury jest ciepła, tłusta, ulega transformacji, przekształca. I tak też wygląda jej rola w ciele i w umyśle. Jest transformacją, ale i dąży do równowagi. Można to zobrazować tym, że pitta jest ogniem i wodą, a zatem wyobraź sobie taką współpracę między tymi dwoma sprzecznymi żywiołami. Pitta jest odpowiedzialna w ciele z metabolizm sam w sobie, ale i ten mentalny. To dzięki doszy Pitta właśnie dochodzi do „obróbki” danych w umyśle, która jest również odpowiedzialna za inteligencję, przetwarzanie informacji z poziomu poznawczego. Jest odpowiedzialna na przykład za metabolizm glukozy, a także ATP oraz cykl Krebsa.  Jesteś doszą pittą?

 

Ciało

Twoje ciało jest średniej budowy, ani nie masz za dużo ciałka, ani zbyt mało. Raczej wzrost nie sięga wyżyn, ale nie jesteś przesadnie niska. Masz jedynie lekką tendencję do nadwagi. Włosy i brwi, oraz rzęsy są z reguły miękkie, delikatne, ale i cienkie. Masz tendencję do siwienia, ale i nawet łysienia, choć to niekonieczny warunek. Są one raczej jasnobrązowe, rudy, jasny lub ciemny blond. Twoje zęby są raczej proste, równe, ale mogą mieć żółte zabarwienie.

Twoje oczy są ostre w wyrazie, koloru albo niebieskiego, albo zielonego – możesz miewać tendencje do żółcenia twardówki. Nos i usta są średniej wielkości, raczej bez cech przesady w żadną stronę. Pozostałe części ciała nie są również przesadnie ani duże, ani małe. Wszystko jest raczej proporcjonalne, a nawet w kwestii wagi, ponieważ tyjesz raczej równomiernie niż wybiórczo. Dosyć mocno się pocisz i Twoja mala, czyli zbędne produkty przemiany materii mają często intensywny zapach. Jest Ci często ciepło, nie lubisz słońca, ukrywasz się przed nim. Opalasz się na czerwono i możesz doświadczać poparzeń skóry częściej niż inne typy biologiczne. 

 

Umysł i temperament

Czy masz temperament i umysł Pitty? Pitto, jesteś dobrze zorganizowana, potrafisz działać skutecznie. Jesteś perfekcjonistką, ze skłonnością do przesady. Łatwo się irytujesz i wpadasz w gniew, bo pali się w Tobie ogień, ale także potrafisz się w porę opanować. Jesteś bardzo przekonująca i intensywna w komunikacji, ale i towarzyska i asertywna. Potrafisz powiedzieć NIE, kiedy trzeba, i zgodzić się na ustępstwa, kiedy one w dalszej perspektywie będą Ci służyć. Jesteś silnie zmotywowana, lubisz wygrywać i rywalizować, bo ta rywalizacja Cię często wyczerpuje. Ale, że lubisz mieć rację i być na szczycie, nie przyznasz się do tego wyczerpania i TUTAJ POWINNA SIĘ ZAPALIĆ CZERWONA LAMPKA.

 

Swoim perfekcjonizmem mogłabyś obdarować wielu, a i tak Ci zostanie, jednak zwolnienie i pozwolenie sobie na błąd jest bardzo tutaj wskazane. Twoja pamięć jest bystra i analityczna. Jesteś też prawdomówna i sprawiedliwa. Ponieważ jesteś inteligentna, starasz się racjonalizować swoje podejście do życia, i mieć wszystko poukładane. Lubisz uprawiać sport, interesujesz się sztuką, muzyką, dużo czytasz. Jesteś dobrym szefem, kierownikiem, ale masz skłonność do wyzyskiwania ludzi, gdyż narzucasz im zbyt dużo, oczekując, że są tacy jak Ty. To Twoja natura, nic nie ma w tym złego, jeśli nieco się temu bardziej przyjrzysz. Jesteś mocno konkretna w wypowiedziach, stanowcza i zasadnicza, ale także mocno krytyczna, jeśli Ci coś nie wychodzi.

 

Twoje relacje intymne są namiętne, ale lubisz dominację w kwestiach seksu, a Twoje libido jest umiarkowane i rozważne. 

 

Ile w Tobie jest Kaphy?

Kapha to ta co łączy, nawilża. Jej cechą jest stabilność i spójność. Z natury jest ciężka, tłusta, mokra, chłodna. Połączenie ziemi i wody sprawia, że odpowiada w ciele właśnie za nawilżenie i stabilność tkanek, a tym samym ciała. Kapha jest energią, która łączy i spaja nas z inteligencją Wszechświata i Natury. jest odpowiedzialna za siłę witalną i fizyczną, a także za odporność tkanej. Kapha to Ojas, jeśli można zastosować taką metaforę, Vata to Prana, a Pitta to Tejas. Sprawdź, czy przeważa w Tobie kapha?

 

Ciało

Jesteś raczej wysoka i dobrze zbudowana. Masz duże tendencje do tycia, a nawet skłonności do otyłości. Twoje ramiona są duże, masywne, klatka piersiowa, brzuch i uda także. Włosy masz bardzo grube, ciemne, albo w kolorze blond, i szybko się przetłuszczają. Mogą być proste lub pofalowane. Masz raczej proste i jasne, białe zęby i rzadko kiedy cierpisz na problemy z nimi związane. Twoje oczy są duże i czarujące, rzadko mrugasz i gdy patrzysz, wysyłasz spojrzeniem dużo dobroci. Ich kolor może być brązowy, ale i niebieski, albo wyraziście zielony.

Brwi i rzęsy podobnie jak włosy są grube, gęste wyraziste. Twoje nos i usta są duże, mięsiste i wyraziste. paznokcie, dłonie i stopy są większe niż u innych, masywne i solidne. Pocisz się w umiarkowany sposób, a jego zapach nie jest szczególnie nieprzyjemny. Nie powinnaś odczuwać dyskomfortu w stawach, gdyż są one dobrze nawilżone. Twoje ruchy są powolne i przemyślane.

 

Umysł i temperament 

Masz raczej spokojną i wyważoną osobowość, a także dosyć mocno wrażliwą. Myślisz i czujesz emocjami. Mówisz raczej spokojnie i powoli, ale i rytmicznie i raczej rzeczowo. Nie zabierasz głosu, jeśli nie musisz. Więcej słuchasz niż mówisz, a więc w odbiorze jesteś oceniana jako dobra słuchaczka. Jesteś zadowolona z siebie i szczęśliwa, a nawet zaborcza, jeśli chodzi o zmiany. Rzadko zmieniasz i siebie i swoje przyzwyczajenia. Bywa, że popadasz w przygnębienie, bo przez Twoją silną ziemię rzadko działasz, a przecież życie czasami tego działania wymaga.

Masz wysoko rozwiniętą wyrozumiałość i cierpliwość, a także prawdomówność. Można Tobie ufać, ponieważ wszelkie tajemnice zachowasz nikomu ich nie mówiąc. Bywasz natomiast leniwa i odkładasz pracę na później. Lubisz jadać na mieście, a także lubisz rozrywkę i lubisz oszczędzać pieniądze. Jesteś bardzo stała w uczuciach, jak się zakochasz, to do grobowej deski. Powodem może być Twoja cierpliwość, którą masz do ludzi i wrodzone dobro, co sprawia, że rzadko wpadasz w konflikty i masz wrogów. 

 

I jaką jesteś doszą? Przeanalizujmy 

W praktyce zazwyczaj jednostki cechuje dwudoszowość, tzn., że prakiriti mamy podwójne, np. Vata-Pitta. Oznacza to, że mamy na równi dwie dosze dominujące. Odhacz sobie zatem cechy, z którymi najbardziej się utożsamiasz. Aby wynik był jeszcze bardziej wiarygodny, zastosuj schemat myślenia polegający na tym, że wychwycisz swoje cechy pierwotne.

Dzieciństwo Ci w tym pomoże, ponieważ właśnie wtedy widać czyste tendencje żywiołów, które są w Tobie. 

Może być również tak, że ciałem bardziej przypominasz Vatę, a umysłem Pittę. Pamiętać należy, że cechy umysłu w Ajurwedzie określają również guny: sattva, rajas, tamas.

Przy analizie doszowej warto sobie drobiazgowo wyliczyć konkretne cechy, np. grube ramiona – kapha, włosy, pitta, a potem zliczyć. A jeśli masz problem, skorzystaj z poniższego testu doszowego:

 

TEST NA DOSZE – JAKĄ JESTEM DOSZĄ?